Nabycie nieruchomości rolnej od komornika - licytacja komornicza gruntów rolnych

Zamierzam kupić na licytacji komorniczej nieruchomość rolną o powierzchni 6 ha, ale nie jestem rolnikiem? Czy mogę przystąpić do licytacji i czy po nabyciu będę do czegoś zobowiązany?  

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego nieruchomość rolną w toku postępowania egzekucyjnego może nabyć każdy zainteresowany. Należy jednak pamiętać, że w określonych ustawą sytuacjach Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa działającemu na rzecz Skarbu Państwa przysługiwać może prawo nabycia danej nieruchomości rolnej – a co za tym idzie KOWR będzie mógł skorzystać z tego prawa i nabyć daną nieruchomość do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.

Czy jest ograniczenie powierzchni w licytacji komorniczej?

Jeżeli zatem nieruchomość rolna sprzedawana będzie przez komornika w toku postępowania egzekucyjnego (prowadzonego pod nadzorem sądu) - to aby przystąpić do tej licytacji nie trzeba być rolnikiem indywidualnym w rozumieniu ustawy.

Wyjątek w ustawie - możliwość kupienia nieruchomości rolnej przez nierolnika

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 2a ust. 1 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego nabywcą nieruchomości rolnej może być wyłącznie rolnik indywidualny, chyba że ustawa stanowi inaczej. 

Ustawodawca określił wyjątki od powyższej reguły. Jednym z tych wyjątków jest nabycie nieruchomości rolnej w toku postępowania egzekucyjnego i upadłościowego. 

Jednocześnie należy wyjaśnić, że przepisy ww. ustawy w określonych przypadkach m.in. przyznają KOWR prawo pierwokupu bądź prawo nabycia nieruchomości rolnej. Jeżeli sprzedaż nieruchomości rolnej następuje w toku postępowania upadłościowego - to w określonych ustawowo sytuacjach KOWR-owi przysługiwać będzie prawo pierwokupu danej nieruchomości rolnej. Wówczas syndyk po wygranym przez potencjalnych nabywców przetargu zawiera z nimi warunkową umowę sprzedaży, o której treści zawiadamia się KOWR. 

Egzekucja komornicza - możliwość zakupu nieruchomości rolnej i stania się rolnikiem

Jeżeli zaś do nabycia nieruchomości rolnej dochodzi m.in. w toku postępowania egzekucyjnego - to w określonych ustawowo sytuacjach KOWR-owi przysługiwać będzie prawo nabycia danej nieruchomości rolnej. Wówczas po zakończonej licytacji nieruchomości rolnej Sąd wydaje postanowienie o przybiciu. Po uprawomocnieniu się ww. postanowienia, uiszczeniu ceny sprzedaży oraz spełnieniu ewentualnych innych wymogów - Sąd wydaje następnie postanowienie o przysądzeniu własności określonej nieruchomości rolnej. Dopiero takie prawomocne postanowienie stanowi podstawę nabycia danej nieruchomości rolnej. Jeżeli KOWR przysługuje prawo nabycia w danym przypadku – to o dokonaniu tego nabycia należy niezwłocznie zawiadomić KOWR dopełniając wszystkim wymogów ustawowych w tym zakresie.

KOWR ma prawo pierwokupu

Należy bowiem zaznaczyć, że zgodnie z art. 4 ust. 1 ww. ustawy, jeżeli nabycie nieruchomości rolnej następuje w wyniku m.in. orzeczenia sądu lub organu egzekucyjnego wydanego na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym - Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa działający na rzecz Skarbu Państwa może złożyć oświadczenie o nabyciu tej nieruchomości.

Nie w każdym jednak przypadku, gdy dochodzi do nabycia nieruchomości rolnej w omawiany sposób - KOWR przysługuje powyższe uprawnienie. Ustawodawca w art. 4 ust. 4 ww. ustawy określił zamknięty katalog wyjątków, w których KOWR nie będzie przysługiwało prawo nabycia nieruchomości rolnej.

Obowiązki po nabyciu nieruchomości rolnej na licytacji komorniczej

Od dnia 15 października 2023 r. brak jest obowiązku wskazanego w art. 2c ust. 1 i 2 ustawy o kształtowaniu usroju rolnego. Oznacza to, że jeśli kupiłeś nieruchomość rolną na licytacji komorniczej, nie jesteś obowiązany do prowadzenia gospodarstwa rolnego, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna, przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia przez niego tej nieruchomości, a w przypadku osoby fizycznej prowadzenia gospodarstwa osobiście. Można także swobodnie  zbywać i oddawać w posiadanie innym podmiotom tę nieruchomość. 

Kontakt z adw. Justyną Jarentowską  - konsultacje prawne online i osobiste w Kancelarii Adwokackiej w Lublinie - adwokat@jarentowska.pl 

Adwokat od nieruchomości rolnych w Lublinie - prawnik z doświadczeniem w sprawie nieruchomości i postępowań egzekucyjnych